۰ تا ۱۰۰ انواع الکترود جوشکاری و کاربرد آن‌ها
اگر قصد خرید الکترود جوشکاری و اینورتر جوشکاری را دارید، باید با انواع الکترودهای جوشکاری و کاربرد آن‌ها آشنا باشید. در عالم جوشکاری، الکترودها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. انتخاب صحیح الکترود برای هر کاربردی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله، به بررسی ۰ تا ۱۰۰ انواع مختلف الکترود جوشکاری و کاربردهای آن‌ها می‌پردازیم. همچنین، نکات مهمی را برای انتخاب الکترود مناسب در هر پروژه به اشتراک می‌گذاریم.
آنچه در این مقاله می‌خوانید
الکترود جوشکاری چیست و چگونه دسته‌بندی می‌شود؟
الکترودها یکی از مهم‌ترین عناصر در فرآیند جوشکاری هستند. این اجزا به‌عنوان منبع مواد جوشکاری و تغذیه جریان الکتریکی عمل می‌کنند. الکترود یک قطعه رسانا است که در فرآیند جوشکاری به کار می‌رود. این قطعه دارای دو طرف متفاوت است؛ یک طرف از جنس فلزی و طرف دیگر از جنس غیرفلزی است.
طرف فلزی الکترود به دستگاه جوش (اینورتر جوشکاری) متصل می‌شود، در حالی که طرف غیرفلزی آن به قطعه‌ای که می‌خواهیم جوشکاری کنیم، متصل می‌شود. وقتی الکترود به اینورتر جوشکاری متصل می‌شود، یک قوس الکتریکی تشکیل می‌شود که باعث اتصال دو قطعه فلزی به یکدیگر می‌شود.
الکترود جوشکاری از پوشش فلاکس تشکیل شده است که جریان برق را از خود عبور می‌دهد و توسط آمپر بالا دستگاه اینورتر جوشکاری، ذوب‌شده و فضاهای مورد نظر را به یکدیگر متصل می‌کند. الکترودها دارای انواع مختلفی بوده و در زمان خرید الکترود جوشکاری بسیار مهم هستند. آن‌ها را می‌توان بر اساس جنس، پوشش و روش ساخت تقسیم‌بندی کرد. هرکدام از این الکترودها کاربرد خاصی دارند و برای فلزات با آلیاژهای متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در حالت کلی، الکترودها را به دو دسته مصرفی و مصرف نشدنی تقسیم می‌کنیم.
الکترود مصرفی
- این نوع الکترودها دارای نقطه ذوب پایینی هستند و در جوشکاری به روش میگ (یا مگ) مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- جنس این الکترودها معمولاً از فولاد نرم و فولاد نیکل است.
- از مزیت‌های این الکترودها می‌توان به سادگی و سهولت استفاده اشاره کرد.
- الکترودهای مصرفی دارای دو نوع روکش‌دار و بدون روکش هستند که باید در زمان خرید الکترود جوشکاری مورد توجه قرار بگیرند.
الکترودهای بدون روکش
این الکترودها فاقد هر نوع پوشش هستند و در مواقعی که بر اساس نوع جوشکاری به الکترود بدون پوشش نیاز داریم از آن‌ها استفاده می‌کنیم.
الکترودهای روکش‌دار
این الکترودها با توجه به قطر، ممکن است دارای پوشش‌های مختلفی باشند و دسته‌بندی آن‌ها بر اساس نوع پوششی که دارند انجام می‌شود. انواع پوشش‌های این الکترودها ممکن است شامل اکسیدی، سلولوزی و … باشد که در ادامه بررسی خواهند شد.
الکترود مصرف نشدنی
- این نوع الکترودها مقاومت بسیار بالایی در برابر دما دارند و ذوب نمی‌شوند. این الکترودها در زمان خرید الکترود جوشکاری، با اصطلاح نسوز نیز شناخته می‌شوند.
- این الکترودها در جوشکاری تیگ استفاده می‌شوند.
- از مزیت اصلی الکترود مصرف‌نشدنی می‌توان به مقاومت آن‌ها در برابر دما و ذوب نشدنشان اشاره کرد.
- این الکترودها دارای دو نوع کربن دار و تنگستن هستند.
همچنین در یک دسته‌بندی تخصصی‌تر، الکترودها بر اساس موارد مختلف زیر دسته‌بندی می‌شوند:
- قطر
- نوع پوشش
- ساخت
- جنس مفتول
- ضخامت پوشش
انواع الکترود جوشکاری
در ادامه انواع الکترود جوشکاری را از نظر قطر، نوع پوشش، ساحت، جنس مفتول و ضخامت پوشش مورد بررسی قرار خواهیم داد.
۱. انواع الکترود جوشکاری بر اساس قطر
قطر الکترود یکی از مهم‌ترین فاکتورها در زمان خرید الکترود جوشکاری و انتخاب الکترود مناسب است. این فاکتور بستگی به نوع کاری که انجام می‌دهید، ضخامت قطعه کار و نیز اینورتر جوشکاری دارد. در ادامه، قطرهای معمول الکترودها به همراه مشخصات مرتبط آن‌ها را مشاهده می‌کنید:
الکترود با قطر ۲.۶ میلی‌متر:
- طول: ۳۵۰ میلی‌متر
- آمپر: ۶۰-۹۰
- استفاده اصلی: کارهای جوشکاری با توانایی جریان متوسط
الکترود با قطر ۳.۲ میلی‌متر:
- طول: ۳۵۰ میلی‌متر
- آمپر: ۱۰۰-۱۲۰
- استفاده اصلی: کارهای جوشکاری با توانایی جریان متوسط
الکترود با قطر ۴ میلی‌متر:
- طول: ۴۵۰ میلی‌متر
- آمپر: ۱۱۰-۱۶۰
- استفاده اصلی: کارهای جوشکاری با توانایی جریان بالا
الکترود با قطر ۵ میلی‌متر:
- طول: ۴۵۰ میلی‌متر
- آمپر: ۱۶۰-۲۲۰
- استفاده اصلی: جوشکاری فلزات ضخیم و کارهای صنعتی
همان‌طور که مشاهده می‌شود، با افزایش قطر الکترود، نیاز به اینورتر جوشکاری با ظرفیت بالاتر کاملاً مشهود است. برای کارهایی که نیاز به جوشکاری فلزات ضخیم و با توانایی جریان بالا دارند، الکترود با قطر ۵ میلی‌متر مناسب است. در زمان خرید الکترود جوشکاری، به قطر الکترود دقت کنید.
۲. انواع الکترود جوشکاری بر اساس نوع پوشش
یکی از ویژگی‌های مهم الکترودهای جوشکاری، نوع پوشش آن‌ها است. پوشش الکترود می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت جوش و نتیجه نهایی داشته باشد. در زیر، انواع الکترودهای جوشکاری بر اساس نوع پوشش آن‌ها را بررسی می‌کنیم:
الکترود قلیایی:
- این الکترودها از پوشش قلیایی تشکیل شده‌اند.
- دارای کیفیت جوشکاری بالایی هستند.
- می‌توانند رطوبت محیط را کاهش داده و از اکسید شدن فلز جلوگیری کنند.
الکترود اسیدی:
- این الکترودها از پوشش اسیدی ساخته‌شده‌اند.
- مناسب برای موقعیت‌های مختلف جوشکاری هستند.
- جوش‌های ایجادشده توسط این الکترودها دارای سطح هموار و براق هستند.
- جوشکاری با این الکترودها آسان است.
الکترود رتیلی:
- این الکترودها از ترکیباتی به نام رتیلی ساخته‌شده‌اند.
- از آن‌ها برای جوشکاری در کنج‌ها، گوشه‌ها و قسمت‌های افقی استفاده می‌شود.
- دارای قوس قوی و پایدار هستند.
- جداسازی راحتی دارند.
الکترود سلولزی:
- این الکترودها حاوی ۴۰ درصد سلولز هستند.
- از آن‌ها برای جوشکاری با عمق بالا استفاده می‌شود.
- ایجاد گازهای محافظ کار و جداسازی ناخالصی‌ها مانند گوگرد و فسفر از ویژگی‌های آن‌ها است.
الکترود اکسیدی:
- این الکترودها دارای پوشش شیمیایی شامل منگنز، سیلیکات و اکسید آهن هستند.
- دارای پوشش ضخیمی هستند و برای جوشکاری فلزات با توانایی جریان بالا مناسب هستند.
در زمان خرید الکترود جوشکاری، به نوع پوشش الکترود دقت کنید.
۳. انواع الکترود جوشکاری از نظر نوع ساخت
مورد مهم دیگری که در زمان خرید الکترود جوشکاری باید مورد توجه قرار بگیرد، نوع ساختار داخلی الکترود است. الکترودهای جوشکاری بر اساس نوع ساخت و ساختار داخلی نیز دسته‌بندی می‌شوند. انواع الکترودهای جوشکاری بر اساس نوع ساخت عبارت‌اند از:
الکترود کم هیدروژن:
- این الکترودها از مقدار کمی هیدروژن در پوشش خود استفاده می‌کنند.
- برای جوشکاری فولادهای پرکربن مناسب هستند.
الکترود چسبان سریع با نرخ رسوب بالا:
- این الکترودها نرخ رسوب‌گذاری بالایی دارند.
- برای جوشکاری در موقعیت‌هایی که نیاز به چسبندگی فوری دارند، مناسب هستند.
الکترود انجماد سریع با قوس مقاوم:
- این الکترودها از روش انجماد سریع ساخته شده‌اند.
- قوس الکتریکی آن‌ها مقاوم است و سرباره کمی دارند.
الکترود انجماد پرشده با دانه‌های یکنواخت:
- پوشش این الکترودها سنگین است.
- از آن‌ها برای جوشکاری در موقعیت‌هایی که نیاز به دانه‌های یکنواخت دارند، استفاده می‌شود.
در هنگام خرید الکترود جوشکاری، به نوع ساختار درونی التکرودها دقت لازم را داشته باشید.
۴. انواع الکترود جوشکاری از نظر جنس مفتول
الکترودها بر اساس جنس مفتولی که در داخل آن‌ها استفاده می‌شود نیز متفاوت هستند. در ادامه، انواع الکترودهای جوشکاری بر اساس جنس مفتول آن‌ها را مشاهده می‌کنید:
- الکترود فولاد کم‌کربن: از این الکترودها برای جوشکاری فلزاتی که کربن کمی دارند استفاده می‌شود.
- الکترود فولاد ضدزنگ: مناسب برای جوشکاری فلزات ضدزنگ مثل استنلس استیل.
- الکترود نیکل: این الکترودها برای جوشکاری فلزات نیکلی و آلیاژهای مختلف نیکلی استفاده می‌شوند.
- الکترود آلومینیوم: برای جوشکاری فلزات آلومینیوم و آلیاژهای مرتبط با آلومینیوم استفاده می‌شوند.
- الکترود پلی‌اتیلن: این الکترودها برای جوشکاری فلزات پلی‌اتیلنی و پلاستیک‌ها مناسب هستند.
در هنگام خرید الکترود جوشکاری، به جنس مفتول الکترود توجه کنید.
۵. انواع الکترود جوشکاری از نظر ضخامت پوشش
ضخامت پوشش الکترود نیز بر توانایی جوشکاری و نتیجه نهایی تأثیر می‌گذارد. انواع الکترودهای جوشکاری بر اساس ضخامت پوشش عبارت‌اند از:
الکترود با پوشش نازک:
- پوشش الکترود نسبتاً نازک است.
- برای جوشکاری با عمق کم مناسب است.
الکترود با پوشش متوسط:
- پوشش متوسط الکترودها مناسب برای جوشکاری با عمق متوسط است.
الکترود با پوشش ضخیم:
- این الکترودها دارای پوشش ضخیمی هستند.
- برای جوشکاری با عمق بالا و جریان بالا مناسب هستند.
الکترود با پوشش خیلی ضخیم:
- پوشش الکترود در این نوع الکترودها بسیار ضخیم است.
- برای جوشکاری فلزات با ضخامت بالا و جریان بسیار بالا مناسب هستند.
روش نام‌گذاری انواع الکترودها
نام‌گذاری الکترودهای جوشکاری بر اساس استاندارد A.W.S. انجام می‌شود. در این استاندارد، بر روی هر الکترود یک عبارت ۶ کاراکتری درج می‌شود که در زمان خرید الکترود جوشکاری باید مورد توجه قرار بگیرد:
۱. کاراکتر اول (جریان الکتریکی مورد نیاز): حرف E نشان‌دهنده نیاز به قوس الکتریکی در جوشکاری است. حرف RG نشان‌دهنده قابلیت استفاده از این الکترود در جوشکاری گازی است.
۲. کاراکتر دوم و سوم (عدد استحکام کششی): این دو کاراکتر عددی بوده و نشان‌دهنده استحکام کششی الکترود (بر اساس پوند بر اینچ مربع) هستند.
۳. کاراکتر چهارم (حالت جوشکاری): این کاراکتر حالت مورد استفاده در جوشکاری را مشخص می‌کند. عدد ۱ برای جوشکاری در همه موقعیت‌ها، عدد ۲ برای جوشکاری در حالت تخت و افقی، عدد ۳ برای جوشکاری در حالت تخت و عدد ۴ برای جوشکاری در همه موقعیت‌ها و حالت v-down به‌کار می‌رود.
۴. کاراکتر پنجم (نوع پوشش): این کاراکتر نوع پوشش الکترود را نشان می‌دهد. عدد ۰ برای الکترود پرسلولز و کربنات سدیم، عدد ۱ برای پرسلولز و کربنات پتاسیم، عدد ۲ برای پرتیتان و کربنات سدیم، عدد ۳برای پرتینان و کربنات پتاسیم، عدد ۴ برای پرتینان به همراه پودر آهن و عدد ۵ برای کم هیدروژن استفاده می‌شود.
۵. کاراکتر ششم (برق AC یا DC): اگر کاراکتر آخر صفر باشد، الکترود تنها با جریان مستقیم یا DC و با قطب معکوس قابل استفاده است. اگر کاراکتر آخر عدد ۱ باشد، الکترود با هردو منبع برق DC و AC قابل استفاده خواهد بود.
سخن پایانی
در این مقاله، به بررسی ۰ تا ۱۰۰ نوع الکترود جوشکاری و کاربردهای آن‌ها پرداختیم. انتخاب و خرید الکترود جوشکاری مناسب برای هر پروژه از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید با دقت و با در نظر گرفتن ویژگی‌های مواد جوشکاری انجام شود.
